1 op de 4 jongeren experimenteert met ketamine
Het recreatieve gebruik van ketamine onder jongeren en jongvolwassenen in Nederland neemt de laatste jaren fors toe. In landelijke onderzoeken uit 2024 en 2025 worden zorgwekkende trends zichtbaar in gebruik en gezondheid, reden waarom experts roepen op strengere regulering, betere monitoring en gerichte preventie.
Uitgaand jongerenonderzoek: bijna 1 op 4 gebruikte ketamine
De European Web Survey on Drugs 2024, uitgevoerd in EU- en EER‑landcodes, ondervroeg 61.732 respondenten naar drugsgebruik in de afgelopen twaalf maanden. Ketamine blijkt bij ongeveer 14% van de ondervraagden voorgekomen als middel dat in het afgelopen jaar is gebruikt, vooral onder jongvolwassenen. In uitgaansgroepen meldt bijna 1 op de 4 recentelijk ketamine te hebben gebruikt.
Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen: frequent gebruik in beeld
De Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024, gebaseerd op ruim 135.000 deelnemers (16–25 jaar), geeft indirect inzicht in ketaminegebruik binnen de categorie 'drugs anders dan cannabis'. In GGD‑regio’s varieert het percentage jongeren dat in de voorbije vier weken drugs gebruikte (inclusief ketamine) van 5% tot wel 17%.
Toename incidenten en langdurige klachten
Een diepgaand rapport van het RIVM en CAM (quickscan ketamine, juli 2025) constateert een duidelijke stijging van zorgincidenten. Ketamine‑intoxicaties worden vaker gemeld bij MDI (Trimbos) en NVIC (Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum) en variëren van matig tot ernstig, waarbij ziekenhuisopname vaak nodig blijkt. Langdurig gebruik leidt tot blaas- en nierproblemen, leverfunctiestoornissen en cognitieve schade. Experts pleiten voor opname van ketamine in standaard toxicologische screening en aanpassing regelgeving.
Medische waarnemingen in spoedeisende hulp
Uit klinische casestudies gepubliceerd in Toxicology Reports (februari 2025) blijkt dat de toename van recreatief ketaminegebruik leidt tot een hogere zorgvraag op spoedeisende afdelingen. Symptomen als hallucinaties, tachy- of hypertensie en misselijkheid zijn frequent, vooral bij combinatiegebruik met alcohol of MDMA. Hierbij wordt ook ketamine-induced uropathy regelmatig geconstateerd.
Crimineel circuit en risico’s in de markt
Volgens het Europees Drugsrapport 2025 van EUDA is ketamine in Europa schaars maar in opkomst, en Nederland speelt hierin een centrale rol. In 2023 is 2,7 ton ketamine in beslag genomen binnen de EU, waarvan het grootste deel in Nederland door transit en distributie. Daarmee is Nederland een knooppunt in handel en verspreiding. Het scenario rond beschikbaarheid via sociale media, dealers en netwerken vergroot de toegankelijkheid voor jongeren aanzienlijk.
Normalisering en houding tegenover gebruik
Onderzoek naar de houding van jongeren toont dat drugsgebruik steeds acceptabeler lijkt in uitgaanssituaties. Degenen die zelf nooit middelen gebruiken, vinden het vaak normaal als anderen dat wel doen een normverschuiving die ook het experimenteren met ketamine bevordert. Bovendien benadrukt kwalitatief onderzoek dat de omgeving en sociale context sterk bepalen welke middelen jongeren gebruiken.
Iedereen kent wel iemand: drugsgebruik is overal
Wat ooit gold als uitzonderlijk gedrag, is in veel jongerenkringen uitgegroeid tot bijna de norm. Vrijwel elke jongere kent inmiddels in zijn of haar omgeving wel meerdere leeftijdsgenoten die regelmatig drugs gebruiken. Of het nu gaat om xtc, ketamine, lachgas of coke: het gebruik is breed verspreid — óók onder scholieren, studenten, werkenden en festivalgangers. De vanzelfsprekendheid waarmee drugs worden geconsumeerd, is iets waar de samenleving nog onvoldoende bij stilstaat.
Kijk je rond op een doorsnee festival of groot feest, dan is het drugsgebruik niet beperkt tot een kleine groep: in veel gevallen gebruikt de meerderheid van de bezoekers een of meerdere middelen. En dat zonder gêne. Pillen worden gedeeld alsof het pepermuntjes zijn, en zakjes ketamine of poeders verdwijnen haast achteloos in toiletten of tussen menigtes. Wat vroeger stiekem gebeurde, speelt zich nu vaak openlijk af en dat zegt iets over hoe genormaliseerd het is geworden.
Dit normaliseringsproces maakt drugsgebruik lastiger bespreekbaar voor ouders, scholen en zorgprofessionals. Jongeren zien het gebruik niet langer als iets risicovols of extreems, maar als een vast onderdeel van het uitgaan. Daardoor verdwijnen signalen sneller onder de radar en is het moeilijker om tijdig in te grijpen. En dat terwijl de gezondheidsrisico’s en maatschappelijke gevolgen steeds verder toenemen.
Afsluiting
De toename van recreatief ketaminegebruik onder jongeren in Nederland vormt een groeiende maatschappelijke en gezondheidsprobleem. Multi-instanties roepen op tot actie: reductie van recreatieve beschikbaarheid, betere monitoring, opname in toxicologische testprotocollen en preventiecampagnes. Gemeenten, zorgorganisaties en beleidsmakers doen er verstandig aan deze trend nauwlettend te volgen. Meer informatie is beschikbaar via het Trimbos-instituut, het RIVM of de Europese drugsmonitor.
