Bang voor bijwerkingen op lange termijn, wat weten we daarvan?

"Mijn lichaam is mijn tool. We weten helemaal niet wat het vaccin doet op lange termijn." Het was het argument van handbalster Yvette Broch om zich niet te laten inenten tegen het coronavirus. Het roept opnieuw de vraag op: wat weten we eigenlijk van bijwerkingen van de vaccins op de korte en lange termijn?

De gevolgen voor Broch zijn groot. Ze heeft zich afgemeld voor de Olympische Spelen. In NRC zei ze dat ze mogelijk 'apart moet eten, apart moet slapen en alleen met de rest van het team mag zijn bij trainingen, besprekingen en tijdens de wedstrijd'. En zo wil ze niet naar de Spelen.

Nog geen onderzoek naar lange termijn

Ondanks die gevolgen laat ze zich niet vaccineren. Reden genoeg om even te kijken naar de zaken die we wel weten over de bijwerkingen. Want Broch heeft voor een deel gelijk: we weten inderdaad niet wat de gevolgen zijn op de lange termijn. Simpelweg omdat daar nog geen onderzoek naar gedaan kon worden.

Directeur Agnes Kant van bijwerkingencentrum Lareb zegt er dit over: "Bijwerkingen op de lange termijn zijn niet waarschijnlijk, maar daarmee ook niet uitgesloten."

Vaak snelle reactie op een vaccin

Dat die bijwerkingen niet voor de hand liggen, komt door de manier waarop een vaccin werkt. Kant: "Je krijgt een vaccin binnen, en je lichaam reageert daar vervolgens op. Het komt niet vaak voor dat er bijvoorbeeld pas een half jaar later gevolgen te merken zijn."

Het kan volgens Kant wel zo zijn dat er bijwerkingen op de korte termijn ontstaan, maar dat die pas later worden gediagnosticeerd. "Dat gebeurt bijvoorbeeld bij narcolepsie (een slaapstoornis, red)."

'Zeg nooit, nooit'

Een kleine kans dus, dat je op de lange termijn bijwerkingen krijgt van het vaccin. "Maar zeg nooit nooit", zegt Kant. Haar organisatie is in februari begonnen met onderzoek. "We volgen een half jaar lang per vaccin 5000 mensen, om te kijken of er alsnog bijwerkingen zijn."

Ook vaccinoloog Anke Huckriede van het UMC Groningen en immunoloog Marjolein van Egmond van het Amsterdam UMC zeiden eerder al tegen RTL Nieuws dat de kans op langetermijneffecten klein zijn, ook al is er nog geen onderzoek.

"Voor andere vaccins zijn die uiterst zeldzaam", zei Huckriede. En Van Egmond: "Er zijn geen garanties te geven, maar als vaccins bijwerkingen hebben, is dat meestal op de korte termijn. Vaccins staan niet bekend om ernstige bijwerkingen op de lange termijn."

Bijwerkingen op de korte termijn

Op de korte termijn zijn er wel bijwerkingen van de vaccins bekend. Je hebt vast al wel mensen in je omgeving die koortsig werden, hoofdpijn hadden of pijn kregen op de plek van de prik. Die laatste is de meestvoorkomende bijwerking. Hieronder alle bekende bijwerkingen op een rij:

Belangrijkste bijwerkingen op de korte termijn:

• Pijn op de plek van de prik
• Hoofdpijn
• Moe zijn
• Spierpijn
• Misselijk zijn
• Pijn in gewrichten
• Rillingen
• Pijnlijke en dikke lymfeklieren onder de oksel
• Koorts
• Diarree
• Een ziek gevoel hebben

Trombose

Een ernstige bijwerking bij AstraZeneca en Janssen die heel weinig voorkomt (minder dan 0,01 procent) is een propje in je bloed met weinig bloedplaatjes: de trombosebijwerking. In Nederland worden beide vaccins aan de jongere groepen hierom niet meer gegeven.

Bekijk hier de precieze mogelijke bijwerkingen en specificaties van de vaccins van Pfizer , Moderna , AstraZeneca en Janssen .

Bron: College ter beoordeling van geneesmiddelen

Born:RTLnieuws