Gemeenten maken recordkosten in 2025

Wat betekent het eigenlijk als je gemeente in 2025 meer geld uitgeeft dan ooit tevoren? Meer groen in de wijk? Beter onderhoud aan wegen? Of simpelweg hogere lokale lasten? De gemeentebegroting is voor veel inwoners een abstract begrip, maar onder de motorkap gebeurt iets belangrijks: gemeenten geven samen bijna €80 miljard uit dit jaar. Een recordbedrag dat direct of indirect ons allemaal raakt.

Waar gaat het geld naartoe?

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de stijging van 7,2% ten opzichte van 2024 grotendeels toe te schrijven aan hogere uitgaven binnen het sociaal domein. Denk aan jeugdzorg, ondersteuning via de Wmo en opvang van asielzoekers. Ook de stijgende kosten voor personeel en energie drukken zwaar op de begroting. Toch is de toon positief: veel gemeenten investeren bewust in hun leefomgeving, toekomstbestendige voorzieningen en sociale structuren.

Structureel overschot? Niet echt

Wat vooral opvalt in de CBS-cijfers: voor het eerst in jaren is er sprake van een structureel overschot in de begroting. Gemeenten verwachten dit jaar €4,7 miljard meer te ontvangen dan uit te geven. Dit lijkt goed nieuws, maar schijn bedriegt. Volgens experts is dit overschot grotendeels het gevolg van incidentele meevallers, zoals vertragingen in bouwprojecten of uitgestelde subsidies. De structurele druk op gemeentefinanciën blijft groot, zeker nu rijksoverheidssubsidies na 2026 onder druk staan.

Hogere lasten, hogere verwachtingen

Voor inwoners betekent dit dat de discussie over lokale lasten zoals de onroerendezaakbelasting (ozb) opnieuw oplaait. In veel gemeenten stijgt deze belasting om ruimte te creëren voor noodzakelijke investeringen. Tegelijkertijd proberen gemeentebesturen het sociaal beleid overeind te houden in een tijd waarin de zorgvraag toeneemt, terwijl het aantal beschikbare professionals daalt.

Investeren in de toekomst

Wat valt verder op? Gemeenten zetten steeds vaker hun eigen grondpositie in om woningbouw aan te jagen en klimaatprojecten mogelijk te maken. Ook digitalisering en cybersecurity zijn belangrijke kostenposten geworden, zeker nu de afhankelijkheid van IT groeit.

Toch blijft één vraag vooropstaan: hoe zorg je ervoor dat de inwoner zich gehoord en geholpen voelt in een financieel complex speelveld? Die vraag zal in 2025 en daarna alleen maar urgenter worden.

Meer weten over de gemeentelijke uitgaven in 2025? Bekijk het CBS-rapport over de gemeentebegroting.