Steeds meer mensen hebben last van een burn out

De telefoon gaat vaker. Wachtkamers zitten voller. En de gesprekken duren langer dan ooit. In steeds meer Nederlandse gemeenten merken huisartsen en zorgverleners de gevolgen van een sluimerende crisis: de burn-outgolf.

Volgens recente cijfers van het CBS en het RIVM uit 2025 heeft inmiddels bijna één op de vijf werkenden last van burn-outklachten. Wat ooit gold als een probleem voor overambitieuze dertigers in de grote stad, is nu een breed maatschappelijk vraagstuk geworden. Jong, oud, voltijd of parttime, ambtenaar of ondernemer niemand lijkt nog onaantastbaar.

Het brein in overdrive

Burn-out is geen modewoord meer, maar een serieuze bedreiging voor de volksgezondheid. De klachten vermoeidheid, prikkelbaarheid, slapeloosheid, concentratieproblemen zijn hardnekkig en komen steeds vaker voor. De oorzaak? Volgens het SCP gaat het om een opeenstapeling van factoren: prestatiedruk, een onduidelijke werk-privégrens, constante digitale prikkels én zorgen over bestaanszekerheid.

Wat opvalt: ook in kleinere gemeenten en dorpen stijgt het aantal burn-outmeldingen opvallend snel. De tijd dat alleen stedelingen last hadden van mentale overbelasting is voorbij. Lokale zorgverleners trekken aan de bel. De wachttijden bij de GGZ lopen op, en huisartsen zien zich steeds vaker genoodzaakt om zelf psychische ondersteuning te bieden.

Zorgstructuren onder druk

In veel gemeenten staat de eerstelijnszorg al onder druk, en de stijging van mentale klachten zet het systeem verder op scherp. Niet alleen omdat er meer vraag is, maar ook omdat de begeleiding vaak langdurig en intensief is. Preventie lijkt daarmee urgenter dan ooit.

En die beweging is voorzichtig gaande. Steeds meer gemeenten investeren in mentale gezondheid op buurtniveau, van laagdrempelige inloopspreekuren tot wandelgroepen en bewustwordingscampagnes. Maar of dat genoeg is om de burn-outgolf écht te keren? De cijfers laten vooralsnog weinig ruimte voor optimisme.

Toch is er hoop. De aandacht voor mentale gezondheid neemt toe, ook op beleidsniveau. En hoe meer ruimte er komt voor herstel, rust en verbinding, hoe groter de kans dat we als samenleving mentaal weer in balans komen.